جنبش فراگير حق سقط جنين در آرژانتين محرک يک خيزش فمينيسم طبقاتی گرديده و بر بستر مبارزه برای رهائی کل طبقه کارگر رشد میکند.
زمانی که در تاريخ 18 ماه اوت سال 2018سناتورها به لايحه جديد سقط جنين در پايتخت آرژانتين رای میدادند، کنشگران حق سقط جنين در جلو ساختمان کنگره ملی آرژانتين دست به تظاهرات زدند.
سال ديگر با پايان يافتن دوره رياست جمهوری آرژانتين، مئوريتسيو مئاری ميراثی از سياستهای رياضت اقتصادی و سرکوبگرانهای را به ترکه خواهد گذاشت، سياستهایی که کشور را در بحران اجتماعی، اقتصادی و سياسی فرو کرده است. آرژانتين کشوری کمابيش ثروتمند است، ولی با اين همه انبوهی از شهروندان اش، باتخمين 33% مردم، زير خط فقر زندگی میکنند. حمله به خدمات ابتدائی جامعه، بهسان بهداشت و آموزش و با تحميل برنامههای تعديل اقتصادی از سوی آیاماف شرایط زندگی مردم آرژانتين وخيمتر شده است.
اگر برنامههای اقتصادی جاری تداوم يابد، بدون شک اوضاع آرژانتين نابسامانتر خواهد گرديد. خوشبختانه، جنبش زنان آرژانتين در خط مقدم عليه اين سياستها مبارزه میکنند. شايد عجيب نباشد که جنبش زنان و زنان دگرباش- بعضن در جنبش زنان فمينيست آرژانتين به معترضين جنسی شناخته شدهاند- نيز در جبهه مقدم عليه بحران اقتصادی و اجتماعی مبارزه میکنند.
زنان آرژانتين نماد تشديد فقر در جامعه، اولين کسانی بودند که اجرای سياستهای رياضت اقتصادی به امکانات تامين بهداشت، سلامت جنسی و امر توليد مثل حمله کرده، و فضای خشونت، تحقير و نابرابری جنسی و کشتن زنان تشديد يافته است. هم اکنون، سال 2019، سال بالاترين رقم چنين جناياتی عليه زنان شده است. از اينرو، امروز شعار زنان فمينيست آرژانتين: ما با بدنهايمان در جبهه مبارزه صف کشيدهايم.
مردسالاری و سرمايهداری
جنبش زنان آرژانتين در متن چنين اوضاع نابسامانی فعاليت میکنند. گستره جنبش زنان در سالهای اخير، از طريق تظاهرات گسترده خيابانی و با بيان مطالبات و شعارهای تحسين آميزش، به درون بافت جامعه آرژانتين نشت کرده است. اهداف و مطالبات زنان آرژانتين بحث فراگير رسانههای گروهی درابعاد جامعه: در مؤسسات آموزشی، اتحاديههای کارگری، فضای فرهنگی و درون خانوادهها گرديده است.
دقيقن در اين معناست که ما میتوانيم از پيشرفتها بر اساس ارزيابی از ظرفيت رشد جنبش زنان که کل جامعه را مورد خطاب قرار داده و ذهنيت مردسالاری جان سخت را چالش میکند، سخن بگویيم. اين پيشرفتها در چهارچوب پراتيکهای تاکنونی آرژانتين کسب شده و مکمل توانایی سنت مردم آرژانتين برای بسيج شدن و حساسيت به بی عدالتیهای اجتماعی و ضرورت بههم پيوستن مبارزات سياسی را بيان میکند.
بخشی از ظرفيت سازمانيابی جنبش فمينيسم زنان آرژانتين ميوه «کنفرانس سراسری زنان آرژانتين» بوده است، رويدادی که امسال سی و چهارمين سال همايشش را برگزار کرد، و تلاش میکند کنشهای زنان آرژانتين را يک پارچه نموده و پراتيکهای زنان فمينيست گوناگون بحث و رايزنی شود. همچنين شايان توجه است به پيوند جنبش زنان با سازمان های قدرتمند حقوق بشرآرژانتين، جنبش دانشجويان و اتحاد با جنبش طبقه کارگر آرژانتين اشاره نمود. سال گذشته، شاهد سازمانيابی فراگير اتحاديههای کارگری و کارگران بودهايم. همينطور در سالهای گذشته ما ناظر پديدار شدن کنفدراليسم کارگران بخشهای گوناگون (کارگران بازيافت زباله، کارگران نساجی، کارگران بخش کشاورزی و غيره بوديم، داخل پرانتز در اصل).
برگرديم به جنبش فمينيسم زنان آرژانتين، اين جنبش بر متن ويژگی جامعه آرژانتين با داشتن بالاترين درصد عضويت اتحاديه های کارگری در آمريکای لاتين سامان يافته است.
طی سال 2018، مبارزه برای کسب حق آزادی سقط جنين سالم و بی خطر بيان شايسته توان جنبش زنان در پيوند دادن مبارزات گوناگون به همديگر بوده است. درحاليکه زنان موضوع حق انتخاب زنان بر بدنشان را در مرکز بحث عموم قراردادند، اما گفتگوها به خواستهای تأمين بهداشت مناسب و آموزش موضوع مقاربتی و فراتر از اين، گفتگو به معضل سياسی انتخابات نيابتی(حروف درشت از مترجم) کشيده شد.
جنبش «زنان فمينسم آرژانتين» جنبشی طبقاتی است و تلاش دارد در راستای پروژههای رهایی سياسی رشد کند. اين آنچنان جنبش فمينيستی است که افقش را به اين يا آن عرصه از مبارزات ويژه محدود نمیکند، بلکه در معنای واقعیاش به عنوان يک پروژه سياسی است که نيوليبراليسم را زير سوال برده و بديلی برای بحران اجتماعی جاری ارائه می دهد: در يک جمله، بديلی عليه شرایط زندگی مستأصل. وقتی از بحران کنونی سخن میگویيم صرفن به معنای ورشکستگی مدل جاری سلطه سرمايهداری نيست، بلکه بحرانی است که تمام ابعاد اجتماعی، فرهنگی، بومزيست تا روابط انسانها را شامل میشود. فميننيسم مردمی پروژهای اجتماعی، مطالبات برابری جنسی و ارزش به بومزيست، گوناگونی هويتهای جنسی و برش قاطع با سرمايهداری را پيوند میدهد. در اين راستای، ما از مردسالاری و سرمايهداری سخن میگویيم که دو سوی يک سکه هستند؛ درست به اين دليل که ما نه «مردسالاری خوب» ونه «سرمايهداری خوب و سالم» داريم. جنبش فمينيستی مردمی ما افق سوسياليستی و آمريکای لاتينی در راستای مارکسيسم آمريکای لاتين ئی مارياتگوی و نظريه «بوئن وی ور»(*) پايهريزی شده است.
نماد مردسالاری با ارقام
مفيد خواهد بود اشکال ساختار سرکوب زنان را يادآور شد. بهعنوان بخشی از فعاليت سياستهای فمينيستی در دانشگاه ملی لاپلاتا تحقيقاتی به مورد اجرا گذاشه شد. ما نتايج حاصل از تحقيقات منظم خود را جمعآوری نموده و تلاش کرديم مردسالاری را بر حسب ارقام رده بندی کنيم. نتايج ما واقعيت وحشتناک اقتصادی زنان را آشکار کرد.
برای نمونه، ما دريافتيم که کار مجانی کار درون منزل 20% توليد داخلی کشور و 98.8 درصد کارهای منزل را در آرژانتين زنان انجام میدهند. زنان بهطور متوسط با اشتغال تماموقت پنج و نيم برابر بيشتر از مردان بيکار کار منزل انجام میدهند. در بين کارگران با سواد مدرسه ابتدایی، 41.2 درصد نابرابری مزد بين زنان و مردان پيدا کرديم، در حاليکه تفاوت مزد برای متوسط کارگران 26.2 درصد بود. زنان با هرسابقه گذشته در آرژانتين بايستی 77 روز بيشتر از مردها کارکنند تا مزد يا حقوق برابر با مردها دريافت کنند. هفت نفر از هر ده کارگر با پایينترين سبد درآمد را زنان تشکيل میدهند. رقم بيکاری برای زنان بين سنين 14 تا 29 سال برابر با 21.5 درصد است، که 4.2 درصد بيشتر از رقم بيکاری بين مردان در گروه سنی مشابه را در برمیگيرد.
ساير ارقام تو ذوقزننده از ارتکاب خشونت مرتب به زنان سخن میگويد. درسال 2017 تعداد 292 نفر زن به قتل رسيده بودند و 93 درصد از زنان مقتول قاتلشان را میشناختند. در سال 2018 تعداد 79753 تلفن اضطراری خشونت در خانواده ثبت شده بود. ارقام ديگر حاکی از نابرابری حضور زنان در موقعيتهای سياسی و موسسات را نشان میدهد و به ندرت از رقم 15 درصد عبور میکند.
مباحث درون جنبش زنان
واداشتگی ستم و نابرابری گوناگون بر زنان بازتاب ناهمگنی جنبش فمينيستی زنان آرژانتين به اين معناست که بهطور اجتناب ناپذير بحثها و کشمکشهایی را در درون جنبش زنان ايجاد کرده و زمينه را برای رشد و غنای آينده جنبش زنان فراهم میکند. با اين رويکرد، يکی از بحثهای درون جنبش زنان اشتغال سکس و تنفروشی است(1)، گفتمانی که در بسياری از کشورها جريان دارد. در آرژانتين بهواسطه شرکت فعالين کليدی صنف تن فروشان در درون جنبش زنان آرژانتين اين موضوع مورد بحث گذاشته شده است. کارگران تن فروش و تعدادی ازرهبران برجسته دگرباشان طرفدار برچيده شدن کارتنفروشی هستند.
امسال جنبش زنان فمينيست آرژانتين شاهد پديدار شدن گرايش به اصطلاح «فمينيستهای راديکال» با نگرش افراطی نسبت به اندامواره انسان و دفاعشان از مقوله «زن» تنشهایی را در درون جنبش زنان آرژانتين بهوجود آورد که عمدتن موضوعاتی اين چنينی را حل شده میانگاشتند. تاريخن جنبش فمينيستهای معترض آرژانتين با سالها تلاششان برای مطرح شدن و کسب حقوق جنسی زنان، که در قانون جامع هويت جنسی سال 2013 تدوين شده است، بازتابی شد از رشد جنبش فمينيست های راديکال آرژانتين.
جنبش فمينيستی آرژانتين آنچنان در بافت مسائل روز و بحث سياسی جامعه تنيده است، که وجود اجتماعی و اهميت اين جنبش در انتخابات پيش رو آرژانتين را هرگز نبايد ناديده گرفت. هم اکنون شرکت فمينيستها در فهرست انتخاباتی سال آينده موجب جنب و جوش در محافل اجتماعی گرديده است. در شرایط کنونی فمينيسم آرژانتين با درک اهميت بحثهای درون جنبش و مسائل اجتماعی به پيشگام برداشته تا بتواند مبارزات متنوع اجتماعی را بههم جوش دهد. اينکه اين بحثها جريان دارد نشانی است از بلوغ جنبش و آمادگیاش برای مقابله با پروژه نئوليبرال، و با ارائه آلترناتيوها فمينيستهای آرژانتين رهبری جنبش را کسب خواهند کرد. نکات قوت برای ما که در هشت مارس اعتصاب خواهيم کرد، مطالبات ما بيانگر جنبشی است که هم در موضع دفاعی است و هم تهاجمی. اينکه از يک سو، ما بخاطر وضعيت بد خدمات عمومی دولت را بازخواست میکنيم، همچنين ما خواهان مطالباتی مانند پرداخت دستمزد برای کار بازتوليد نسل (2) انسان و تدوين قانونی برای استقلال اقتصادی زنان خانهدار و عليه خشونت در منزل هستيم، خواستهایی که از جانب کنفدراسيون کارگران خدمات عمومی ارائه شد.
روز 8 مارس زنان به خيابانهای آرژانتين سرازير خواهند شد، باز هم اين مردم فراگير هستند که اين واقعه سياسی را، بر زمينه جنبش بينالمللی فمينيسم بسيج میکنند. قدرتی که در روز 8 مارس تجلی میشود به فراخنای جامعه تسری کرده و بازتابش در رويدادهای سياسی مهم نظير سی و چهارمين گردهمایی زنان در آينده نزديک پديدار خواهد شد.
سی و چهارمين کنفرانس يک رويداد سياسی مهم فرامرزی هزاران زن را از سراسر آرژانتين و آمريکای لاتين زير چتر همايش همزيستی زنان با تنوع فرهنگی و تمايلات جنسی گوناگون بههم خواهد آورد. اين کنفرانس فرامرزی در بوئنس آيرس پايتخت آرژانتين برگزار خواهد شد، مکانی که بالاترين رقم زنان به قتل رسيده اند. انتظارمی رود که اين کنفرانس بزرگترين گردهمایی درتاريخ آرژانتين باشد.
رمز قدرت جنبش زنان آرژانتين در اشکال سازمانيابی، رويکرد به اجماع، ماهيت دموکراتيک، گستردگی مبارزات و تداوم تاريخی پيوند دادن نسلها بههمديگر- در کشوری که نسل جوان در بيشتر موارد نقش بنيادی در پروژههای سياسی متحول کننده دارد- رهگشای پيشروی در آينده را داراست.
توضيحات
*خوزه کارلوس ماريا تگه لاخويا(16/04/1930- 14/06/1894 ) روشنفکری اهل پرو، روزنامه نگار، متفکر سياسی و کمونيست بود. خوزه پيش از مرگاش در 36 سالگی، نويسندهای پرکار شد. وی يکی از پرنفوذترين سوسياليستهای آمريکای لاتين در قرن بيستم به شمار میرود. رسالههای هفتگانه تفسير واقعيت پرو- نوشته سال 1928- هنوز بطورگسترده در آمريکای جنوبی طرفدار دارد و يکی از ژرفترين، گسترده ترين و باقی مانده ترين آثار قرن بيستم آمريکای لاتين بهشمار میرود. خوزه يک مارکسيست خودآموخته متعهد بود، خوزه تاکيد مینمود که يک انقلاب سوسياليستی بايد بر متن شرایط محلی و پراتيک در آمريکای لاتين بهطور ارگانيک تحول يابد، و نه با نسخهبرداری مکانيکی فرمولی از اروپا. گرچه، خوزه بيشتر به عنوان يک متفکر سياسی شناخته شده است، نوشتههای ادبیاش نيز مورد توجه صاحب نظران ادبی قرار گرفت بود.
1- کارگر در موسسات توليدی-خدماتی نيروی کار فکری يا يدیاش را میفروشد. زنان کارگرتن فروش بدنشان را میفروشند. هردو در يک معامله خريد و فروش وارد میشوند. مسئله اين است که هر دو معامله يا هر دو بردگی مزدی بايد لغو شوند.
2- در واقع منزل کارگری کارگاه کوچکی برای بازتوليد نيروی کار فيزيکی يا فکری کارگر، از يک سو، و توليد نسل کارگر در روابط سرمايهداری است.
ترجمه از اسپانيائی به انگليسی، نيکولس الن
برگردان از انگليسی به فارسی: مراد عظيمی